شکست خاویر میلی در بوئنوس آیرس | هشداری برای پوپولیسم بازار آزادی

انتخابات محلی اخیر در آرژانتین، به‌ویژه در استان بوئنوس‌آیرس، نه فقط یک رویداد انتخاباتی عادی، بلکه نشانه‌ای جدی از تغییر فضا و افکار عمومی در برابر سیاست‌های راست‌گرایانه رادیکال اقتصادی خاویر میلی است. رئیس‌جمهوری که تنها چند ماه پیش با وعده «شوک درمانی» و دگرگون کردن کامل ساختار اقتصادی کشور به قدرت رسید، امروز با نخستین شکست جدی انتخاباتی مواجه شده است.

نتایج چه چیز را نشان می‌دهند؟

استان بوئنوس‌آیرس، به‌عنوان پرجمعیت‌ترین و اثرگذارترین استان آرژانتین، عملاً معیار اصلی برای سنجش قدرت سیاسی هر دولت محسوب می‌شود. در این انتخابات، حزب پرونیست توانست حدود ۴۷ درصد آرا را به دست آورد، در حالی که حزب میلی، یعنی «لا لیبرتاد آوانزا»، تنها ۳۴ درصد آرا کسب کرد. این اختلاف فاحش، نه‌تنها نشانه کاهش حمایت اجتماعی از میلی است، بلکه به‌نوعی رأی اعتراضی به سیاست‌های اقتصادی او نیز تعبیر می‌شود.

هم‌زمان، در استان‌های دیگر مانند سانتا فه، حزب میلی حتی به رتبه سوم سقوط کرد. چنین نتایجی پیام روشنی دارند: جامعه آرژانتین در برابر نسخه اقتصادی میلی دچار تردید جدی شده و بخش مهمی از پایگاه اجتماعی او به سمت رقبای سنتی یا میانه‌رو بازگشته است.

سیاست‌های اقتصادی خاویر میلی؛ آزمایشگاه یا میدان بحران؟

میلی با شعار «دولت کمتر، بازار بیشتر» به قدرت رسید. او خود را شاگرد مکتب اقتصاد نئولیبرال معرفی کرد و وعده داد که با حذف یارانه‌ها، کاهش شدید هزینه‌های دولتی و آزادسازی کامل بازار، اقتصاد بحران‌زده آرژانتین را نجات خواهد داد. اما تجربه چند ماه اخیر نشان داده است که این سیاست‌ها به‌جای درمان، عملاً درد را تشدید کرده‌اند.

تورم افسارگسیخته؛ گرچه میلی مدعی بود سیاست‌های ریاضتی‌اش تورم را مهار خواهد کرد، اما در عمل کاهش ناگهانی یارانه‌ها و آزادسازی قیمت‌ها موجب جهش بیشتر قیمت‌ها در کالا‌های اساسی شد. سفره اقشار متوسط و پایین کوچک‌تر شده و نارضایتی اجتماعی گسترش یافته است.

شوک درمانی بدون شبکه ایمنی؛ او با افتخار اعلام کرد که می‌خواهد اقتصاد آرژانتین را از ریشه تغییر دهد، اما فراموش کرد که بدون ایجاد شبکه‌های حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر، هرگونه شوک اقتصادی می‌تواند به بحران اجتماعی تبدیل شود. امروز اعتصاب‌ها، اعتراض‌ها و نارضایتی در خیابان‌های بوئنوس‌آیرس و سایر شهر‌ها گواه همین ضعف ساختاری است. صرفاً به آزادسازی بی‌مهار بازار بسنده کرده است. این رویکرد موجب شده شکاف طبقاتی افزایش یابد و فرصت‌های شغلی پایدار به وجود نیاید.

چرا شکست در بوئنوس‌آیرس مهم است؟

شکست میلی در بوئنوس‌آیرس را باید فراتر از یک شکست انتخاباتی دید. این استان نمادی از تنوع طبقاتی، اقتصادی و فرهنگی آرژانتین است. وقتی اکثریت مردم این منطقه به احزاب مخالف رأی می‌دهند، به این معناست که سیاست‌های اقتصادی راست‌گرایانه خاویر میلی با واقعیت زندگی مردم سازگار نبوده است.

عوامگرایی راست‌گرایانه در سراشیبی

انتخابات محلی معمولاً به‌عنوان رفراندومی برای سیاست‌های دولت مرکزی تعبیر می‌شود. نتیجه انتخابات اخیر به‌روشنی نشان می‌دهد که مردم از سیاست‌های ریاضتی و پوپولیسم لیبرتارین خاویر میلی خسته شده‌اند و به دنبال جایگزین‌های متعادل‌تر هستند.

در غیاب نهاد‌های قوی، حذف ناگهانی نقش دولت، عملاً به تقویت الیگارشی اقتصادی و افزایش نابرابری منجر می‌شود. نتیجه طبیعی چنین روندی، کاهش مشروعیت دولت و افزایش نارضایتی اجتماعی است. شکست میلی در انتخابات بوئنوس‌آیرس نشان داد که این مدل اقتصادی نمی‌تواند حمایت پایدار اجتماعی به دست آورد.

آینده به کدام سمت می‌رود؟

آیا شکست محلی میلی به معنای آغاز افول سیاسی او در سطح ملی است؟ پاسخ قطعی دشوار است، اما تجربه تاریخی آرژانتین نشان می‌دهد که هیچ رئیس‌جمهوری نمی‌تواند بدون پشتوانه اجتماعی گسترده دوام بیاورد. اگر میلی نتواند سیاست‌های اقتصادی‌اش را تعدیل کند و به‌ویژه برای طبقات متوسط و پایین راهکار‌های حمایتی ارائه دهد، احتمالاً در انتخابات آینده نیز با شکست‌های بیشتری روبه‌رو خواهد شد.

انتخابات محلی اخیر در آرژانتین، به‌ویژه شکست خاویر میلی در بوئنوس‌آیرس، بیش از هر چیز بیانگر نارضایتی مردم از سیاست‌های اقتصادی راست‌گرایانه رادیکال اوست. سیاست‌هایی که با شعار آزادی و بازار آزاد آغاز شد، اما در عمل به افزایش فقر، نابرابری و بی‌ثباتی اجتماعی انجامید. این شکست می‌تواند نقطه عطفی در سیاست آرژانتین باشد. هشداری جدی به سیاستمداران که بدون توجه به واقعیت‌های اجتماعی و بدون شبکه‌های حمایتی، نسخه‌های اقتصادی افراطی محکوم به شکست‌اند.